Wat is nu het beste deel 4 - Fruit

Fruit is een veelbesproken onderwerp in de gesprekken die ik voer. Is het nu echt gezond, of kunnen we het beter vermijden? Al jarenlang staat het advies “Eet twee stuks fruit per dag” in de Schijf van Vijf. Toch merk ik dat er in de praktijk nog veel vragen over fruit leven. Is vers fruit altijd beter dan gedroogd? Welk fruit is het meest geschikt? Wat als je fruit uit blik koopt? En wanneer kun je fruit het beste eten: tijdens de maaltijd of juist als tussendoortje?

In deze blog ontdek je alles over fruit: de voordelen, de verschillen tussen de soorten en hoe je fruit slim kunt integreren in jouw dagelijkse eetpatroon.

Waarom fruit zo belangrijk is

Fruit bevat een unieke combinatie van vitamines, mineralen, antioxidanten en vezels. Het is een voedingsgroep die je niet zomaar volledig kunt vervangen door supplementen of andere producten. De stoffen in fruit werken namelijk samen in je lichaam en versterken elkaar. Denk bijvoorbeeld aan vitamine C, dat niet alleen je weerstand ondersteunt, maar ook helpt bij de opname van ijzer.

Daarnaast is fruit vaak rijk aan water en vezels. Dat maakt het vullend, terwijl het meestal relatief weinig calorieën bevat. Zeker in een tijd waarin veel mensen worstelen met snaaimomenten, kan fruit dus een waardevolle vervanger zijn voor minder voedzame tussendoortjes.

Vers fruit: de basis

Als je aan fruit denkt, denk je waarschijnlijk direct aan een appel, banaan of mandarijn. Vers fruit is de basis en staat bovenaan als het gaat om voedingswaarde.

• Het bevat veel vocht (gemiddeld 80–90% water). Dat helpt je direct bij je dagelijkse vochtinname.

• Er zitten volop vezels in, die zorgen voor een verzadigd gevoel en een gezonde darmwerking.

• Vitamines en antioxidanten zijn in hun meest natuurlijke vorm aanwezig.

Gedroogd fruit: handig maar geconcentreerd

Rozijnen, dadels, vijgen of gedroogde abrikozen lijken misschien hetzelfde als vers fruit, maar er is één groot verschil: het vocht is eruit gehaald. Daardoor blijven vooral de suikers en vezels over in een veel kleinere portie.

👉 Voordelen van gedroogd fruit:

• Compact, handig mee te nemen.

• Nog steeds een bron van vezels en mineralen.

• Kan een goede energiebron zijn bij intensief sporten of wandelen.

👉 Nadelen van gedroogd fruit:

• De natuurlijke suikers zijn geconcentreerd. Een handje rozijnen levert al snel net zoveel suiker als een halve tros druiven.

• Je eet er vaak ongemerkt meer van, omdat het minder vult dan vers fruit.

• Gedroogd fruit kan kleverig zijn voor je tanden, waardoor het sneller tot gaatjes kan leiden.

Conclusie: prima om af en toe te gebruiken, bijvoorbeeld in de yoghurt of als gezonde vervanger van snoep, maar het is geen volwaardige vervanger van vers fruit.

Koolhydraten in fruit: rood fruit vs. tropisch fruit

Niet elk stuk fruit bevat evenveel koolhydraten of suikers.

• Rood fruit (zoals aardbeien, frambozen, blauwe bessen): vaak relatief laag in koolhydraten en calorieën, terwijl het wel bomvol vezels en antioxidanten zit. Ideaal dus als je wat lichter wilt eten.

• Appels, peren, bananen: de “gewone” fruitsoorten bevatten gemiddeld 10–15 gram koolhydraten per 100 gram. Helemaal prima, want die suikers zijn van nature aanwezig en komen samen met vezels, vitamines en mineralen. Hetzelfde geldt voor Tropisch fruit (zoals mango, ananas, druiven): iets hoger in natuurlijke suikers en dus in calorieën. Maar ook rijk aan vitaminen en enzymen die je in andere fruitsoorten minder vindt.

Het mooie is: elk type fruit heeft zijn eigen pluspunten. Variatie is daarom het sleutelwoord. Eet niet altijd alleen een appel of banaan, maar wissel ook eens af met kiwi, sinaasappel, bessen of mango.

Wanneer eet je fruit? Bij de maaltijd of tussendoor?

Veel mensen vragen zich af of fruit beter bij een maaltijd of als tussendoortje past. Het antwoord is: het kan allebei.

• Bij de maaltijd: een bakje yoghurt met fruit in de ochtend of een stuk fruit door de lunchsalade geeft extra vezels en vitamines. Bovendien helpt het om je maaltijd langer vullend te maken.

• Als tussendoortje: een stuk fruit in de middag kan je net dat beetje energie geven om de namiddag door te komen zonder dat je grijpt naar koek of snoep.

Het belangrijkste is dat je fruit op een manier eet die voor jou haalbaar is. Heb je vaak trek in de middag? Kies fruit als snack. Vind je het lastig om fruit los te eten? Voeg het toe aan je ontbijt of lunch.

Fruit uit blik: let op toegevoegd suiker

In de supermarkt vind je vaak blikken met perziken, mandarijnen of ananas. Hoewel dit technisch gezien fruit is, zit er een addertje onder het gras: vaak zijn er suikersiroop of zoetstoffen toegevoegd. Dat maakt het product ineens een stuk minder gezond dan vers fruit.

Wil je fruit uit blik gebruiken, kies dan altijd voor de variant op eigen sap in plaats van “op siroop”. Beter nog: gebruik diepvriesfruit (zoals blauwe bessen, frambozen of mango). Dat wordt kort na de oogst ingevroren en behoudt daardoor bijna alle voedingsstoffen.

Vezels: de stille kracht van fruit

Een van de belangrijkste redenen waarom fruit zo gezond is, zijn de vezels. Die zorgen niet alleen voor een goede darmwerking, maar ook voor:

• Verzadiging: je hebt minder snel weer trek.

• Stabiele bloedsuiker: vezels zorgen dat suikers uit fruit langzaam worden opgenomen.

• Gezonde darmflora: vezels voeden de goede bacteriën in je darmen.

Juist daarom is het belangrijk om fruit zoveel mogelijk in zijn geheel te eten in plaats van als sap. Bij sap gaan de vezels grotendeels verloren, waardoor je vooral de suikers binnenkrijgt.

Variatie is de sleutel

Elke fruitsoort heeft zijn eigen samenstelling van vitamines, mineralen en antioxidanten. Een sinaasappel levert veel vitamine C, een banaan bevat kalium, en blauwe bessen staan bekend om hun antioxidanten.

Daarom is het advies: wissel af. Eet niet elke dag hetzelfde, maar zorg dat je week gevuld is met verschillende soorten fruit. Zo profiteer je van alle voordelen.

Een handig geheugensteuntje is om te kijken naar de kleuren van fruit:

• Rood: aardbei, framboos, kers (rijk aan antioxidanten).

• Geel/oranje: sinaasappel, mango, perzik (rijk aan vitamine C en carotenoïden).

• Groen: kiwi, druiven, appel (vezels en vitamine K).

• Blauw/paars: blauwe bessen, pruimen (antioxidanten).

Tip: groente uit de diepvries

Hoewel dit blog over fruit gaat, wil ik graag afsluiten met een praktische tip die hier nauw bij aansluit: groente uit de diepvries. Veel mensen denken dat groente uit de diepvries minder gezond is, maar niets is minder waar. Vaak wordt het direct na de oogst ingevroren, waardoor de vitamines en mineralen goed bewaard blijven.

Het is bovendien handig om altijd wat groente of fruit in de vriezer te hebben. Zo heb je altijd een gezonde optie in huis, ook als je even geen tijd hebt om boodschappen te doen.

Benieuwd naar mijn advies over groenten? Lees dan mijn blog: "Wat is nu het beste? Deel 1 - Groente".

Conclusie

Fruit is een onmisbaar onderdeel van een gezond eetpatroon. Of je nu kiest voor een appel, een handje aardbeien of een plakje mango: elke soort levert waardevolle voedingsstoffen.

• Vers fruit is de basis.

• Gedroogd fruit kan handig zijn, maar let op de hoeveelheid.

• Rood fruit bevat vaak minder koolhydraten, tropisch fruit wat meer – maar allebei heeft voordelen.

• Fruit uit blik bevat vaak toegevoegd suiker, dus kies liever voor diepvriesfruit.

• Vezels maken fruit zo waardevol voor je darmen en verzadiging.

• En bovenal: variatie is de sleutel.

Dus eet je vandaag een appel? Neem morgen een kiwi, overmorgen een handje blauwe bessen. Op die manier profiteer je optimaal van al het goede dat fruit te bieden heeft.

Een laatste tip: Probeer rekening te houden met het seizoen. Seizoensgebonden fruit is niet alleen voordeliger, maar ook een duurzamere keuze voor het milieu.